Thursday, March 24, 2011


 තාප දායක ප්‍රතික්‍රියාවකදී ප්‍රතික්‍රියක එක්ව ඵල සැදීමේදී බාහිරයට තාපය මුදා හරින බැවින් සෑදෙන ඵල වල ශක්තිය ප්‍රතික්‍රියක වල ශක්තියට වැඩ අඩු වේ.
 ΔE  = ප්‍රතිපල වල ශක්තිය - ප්‍රතික්‍රියක වල ශක්තිය


ΔE  = Ep - Er
 
එසේම තාප අවශෝෂක ප්‍රතික්‍රියාවකදී ප්‍රතික්‍රියක පරිසරයෙන් තාපය ලබාගන්න බැවින් ප්‍රතිපල වල ශක්තිය ප්‍රතික්‍රියක වල ශක්තියට වැඩ වැඩිය.
 



තාප රසායනය

ඕනෑම රසායනික ප්‍රතික්‍රියාවක් සිදුවීමේදී ශක්ති විපර්යාසයක් සිදුවේ. එය තාප විපර්යාසයක් ලෙස සිදුවන අතර ප්‍රතික්‍රියාව සිදුවීමේදී පද්ධතිය විසින් පරිසරය වෙත තාපය පිට කරයි නම් ඒවා , තාප දායක ප්‍රතික්‍රියා (Exothermic reaction) ලෙසද ප්‍රතික්‍රියාව සිදු වීමේදී පද්ධතිය විසින් පරිසරයෙන් තාපය ලබා ගනී නම් ඒවා තාප අවශෝෂක ප්‍රතික්‍රිය (Endothermic reaction) ලෙසද හැදින්වේ. 


තාප දායක ප්‍රතික්‍රියා  



තාප අවශෝෂක ප්‍රතික්‍රිය

Monday, March 21, 2011

කාබනික රසායන පරීක්ෂණ සාරාංශ

කාබනික රසායන පරීක්ෂණ සාරාංශ

1. මූලධ්‍රව්‍ය හදුනා ගැනීම

1.ලැසෙන් නිස්සාරිතය පිළියෙළ කිරීම

වියලි කාබනික සංයෝගය ජ්වලන නලයකට ගෙන මුන් ඇටයක පමණ Na කැබැල්ලක් යොදා එය තාප කර කාබනික සංයෝගය මතට වැස්සීමට සලස්වන්න.
පසුව එය දිලිසෙන තෙක් තදින් රත් කර එසේ තිබියධී ඇසෘත ජලයට එක කරන්න. පෙරා පෙරනය වෙන් කරන්න.

ස.යු : ද්‍රවමය කාබනික සංයෝගයක් නම් Na2CO3 සමග මිශ්‍ර කර ගුලියක් සාදා ජ්වලන නලයට එක කරන්න.


Wednesday, March 16, 2011

” බැහැ කියල දෙයක් නෑ. ඕනෑම ප්‍රශ්නයකට විසඳුමක් තියනවා . ස්ටෑන්ඩර්ඩ් solution එක හරියන්නේ නැත්තන් තව තව ක්‍රම සහ විදි තියෙනවා.”


.මම කතාවේ ඔරිජිනල් කතානායකයා කියපු විදියටම කියන්නම්. එයා කවුද කියනවනම් එයා "SCIENCE PROFESSOR" කෙනෙක්...

මිනිහ කතාව පටන් ගන්නවා , “මගේ මිත්‍රයා...., අපේ CAMPUS එකේ PHYSICS PROFESSOR කෙනෙක් .දවසක් එයාගේ පන්තියක ගෝලයෙක් එක්ක වෙච්ච ප්‍රශ්නයක් සමාදාන කරන්න මට පැවරුණා.ඉතින් නියමිත වෙලාවට මම ඒ පන්තියට ගිහින් දෙන්නම මුණගැසුන. ප්‍රශ්නය වුනේ අවසාන PHYSICS විබාගයේදී එක ප්‍රශ්නයකට ශිෂ්‍යයාට බින්දුවක් ලැබිල..

මිනිහ LECTURER එක්ක රණ්ඩු වෙනවලු දීපු උත්තරය හරි මුළු ලකුණු ගණනම ඕනා කියල...
මේකයි මට බේරන්න වෙලා තියෙන්නේ....මම විබාගේ ප්‍රශ්නය කියෙව්වා...
ප්‍රශ්නය මෙහෙමයි .”බැරෝමීටරයක් භාවිතා කර තට්ටු කීපයක් උස ගොඩනැගිල්ලක උස මනින්නේ කෙසේද ?”

කොල්ල දීල තියෙන උත්තරය,”බැරෝමීටරය අරගෙන බිල්ඩිමේ වහල උඩට ගිහින් බැරෝමීටෙරය ලනුවක අගට බැඳලා බිමට පහත් කරලා ,ලනුව සලකුණු කරලා, ආපහු අරගෙන ලනුව මැනලා බිල්ඩිමේ උස දැනගන්න.”

ඉතින් LECTURER කියනවලු මේ උත්තරේට ලකුණු දෙන්නේ නෑ කියල.ඉතින් මේ කොල්ල පොඩි හර්තාල් එකක්....
මම ශිෂ්‍යයාට කිව්වා පිළිතුරේ සම්පුර්ණයි, පැහැදිලියි . නමුත් PHYSICS වලට අදාළ නෑ , පුලුවන්නම් PHYSICS වලින් උත්තරයක් දෙන්න, ලකුණු ඕනෙනම්. විනාඩි හයක් ඇතුලත . ඉතින් කොල්ලත් කැමති වෙලා , කොලයක් එහෙම අරගෙන ආපහු වැඩේට බැස්සා...

මගේ යාලු lecturer ත් පැත්තකින් ඉඳගෙන ඉන්නවා . විනාඩි පහක් ගියාම මම ඔලුව උස්සල බැලුව කොල්ල ලියන පාටක් නෑ .”දැන්වත් පිළිගන්නවද තමුන් වැරදියි කියල ?” මම ඇහුවා .එතකොට ඌ කියපි උත්තර ගණනාවක් තියනවා මම කල්පනා කරන්නේ මොකක්ද හොඳම එක කියලයි .එහෙම කියල මිනිහ ආපහු පටන් අර ගත්ත පාර ලියාගෙන ලියාගෙන ගිහින් කොහොමහරි විනාඩි හය ඇතුලත මට උත්තර කොලය අරන් ආව.මම කියවල බැලුවම මිනිහ ලියල ” බැරෝමීටරය රැගෙන බිල්ඩිම මුදුනට ගිහින් BAROMETER එක පොළොවට අත හරින්න. මෙහිදී BAROMETER එක පොලවට පතිත වෙන්නට ගතවෙන කාලය STOPWATCH එකකින් මැන ගන්න. ඉන් පසු ඒ දත්තයන් X=0.5*a t^2, සුත්‍රය භාවිතා කර බිල්ඩිමේ උස ගණනය කරන්න . මම උත්තරය කියවල මගේ මිත්‍ර lecturer ට දීල ඇහුව මොකද කියන්නේ කියල .මිත්‍රය කිසි කතාවක් නැතුව සම්පුර්ණ ලකුණු ගාණම දුන්නා . ප්‍රශ්නය විසඳුනා .ඔක්කොමල්ල හැපි...

මේ කතාවේ හොඳම හරිය එන්නේ දැන්....
දැන් ඉතින් ප්‍රශ්නේ විසඳුනා . මම වැඩය වගේ පිටත් වෙලා එන්න හදන කොට මට මතක් වුණා මේ හාදයා කිව්වා නේද තව උත්තර ගණනාවක් තියෙනවා කියල. ඉතින් මම පොඩ්ඩක් නැවතිලා කොල්ල ගෙන් ඇහුව ඒ ගැන.එතකොට මිනිහ කියනවා. ඔව් ඔව් තව ක්‍රමවල් ගොඩක් තියනෙවා....

“තව එක විදියක් තමයි අව්ව තියෙන දවසක බිල්ඩිමේ හෙවනැල්ල මැනල ඒ එක්කම barometer එකේ හෙවනැල්ලත් මැනල ඒ දත්ත දෙක සංසන්දනය කරලා උත්තරය හොයා ගන්න පුළුවන්.”
මම ඇහැව්වා තව මොනවද කියල.මිනිහ තව උත්තරයක් දෙනවා.

”barometer එක අරගෙන පඩිපෙළ දිගේ බිල්ඩිම උඩට නගින ගමන් අඩි කෝදුවක් වගේ BAROMETER එකෙන් මනින්න . මෙහෙම ගියාම අන්තිමේදී බිල්ඩිමේ උස BAROMETER ඒකක වලින් නිගමනය කරන්න පුළුවන්.ඒක බොහොම සරල විදියක් .
එකට වැඩිය සංකීර්ණ විසඳුමක් ඕනෙනම් barometer එක නුලක අගට ගැට ගහල ඒක pendulum(සරල අවලම්බයක්) එකක් වගේ පද්දන්න පොලොව මට්ටමෙන් සහ බිල්ඩිම මුදුනෙන් .මෙහිදී ගුරුත්වාකර්ෂණ අගයන් දෙකක් ලැබේවි . ඒ පොලොව මට්ටමේදී අගයයි බිල්ඩිම මුදුනේදී අගයයි . ඒ අගයන් දෙකේ වෙනස උපයෝගී කරගෙන බිල්ඩිමේ උස ( in principle ) හොයා ගන්න පුළුවන් .ඒ ආකාරයටම ආයෙත් BAROMETER එක ලනුවක ගැට ගස බිල්ඩිම මුදුනට ගිහින් ලනුව පොලවට කිට්ටුවට පාත් කර ආපහු පද්දල ඒ පැද්දෙන දුර period of precession අනුව යමින් නිසි උත්තරය හොයාගන්නත් පුළුවන් . ( *මගේ නම් මචන් PHYSICS අන්තිමයි. ඒ නිසා මේවා තේරුම් කරන්නනම් අහන්න එපා..)

මේ ඔක්කොම වලින් ලේසිම මමත් කැමතිම විදිය තමයි BAROMETER එක අරගෙන බිල්ඩිම නඩත්තු කරන සුපිරින්ටෙන්ඩන්ට් ගේ office ට ගිහින් දොරට තට්ටු කරන්න .මිනිහ දොර ඇරියම බොහොම ගරු සරු ඇතුව මිනිහට කතා කරල කියන්න “සුපිරින්ටෙන්ඩන්ට් මහත්තයෝ.මෙන්න ඔහෙට බොහොම වටිනා හොඳ BAROMETER එකක් ගෙනාවා . මේක අරගෙන . තරහ නොගෙන මේ බිල්ඩිමේ උස හරියටම කීයදැ කියල මට කියන්නකෝ.” මිනිහ උත්තරේ දෙයි පටස් ගාල...


ඔය වගේ ක්‍රම සහ විදි රාශියක් තියෙනවා BAROMETER එකක් උපයෝගී කරගෙන බිල්ඩිම්වල උස මනින්න, කියල කොල්ල දෙසා බැවා...

ඉතින් මේ විදියට මේ උත්තර ටික දීගෙන යනකොට මට වුනත් තේරෙනවා මූ මෝඩයෙක් නෙවෙයි කියල .මම ඒ පාර ඇහැව්වා තමුසේ ඇත්තටම හරි උත්තරේ දන්නේ නැතිද කියල...එතකොට ඌ කියපි අර lecturer බලාපොරොත්තු වෙන “නිවැරදි” උත්තරෙත් ඌ දන්නවා. හැබැයි ඌට එදා ඉඳන් අරහන් ඔය පොතේ හැටියටම ,සම්මතෙන් පිට නොගිහින්, උන් හිතන යල් පැන ගිය විදියටම අපිවත් යවන්න හදන ගුරුවරුන්ව . ඒකයි මෙහෙම කලේ කියලා....

මේ ගෝලයා ඇත්තටම පස්සේ කාලෙක ලොකු scientist කෙනෙක් වෙලා 1922 නොබෙල් තෑග්ගත් දින්නා....

මිනිහගේ නම Niel Bohr . කස්ටිය නම් දන්නවත් ඇති....ඔය පහළින් ඉන්නෙ යස අපූරුවට නළුව වගේ


” බැහැ කියල දෙයක් නෑ. ඕනෑම ප්‍රශ්නයකට විසඳුමක් තියනවා . ස්ටෑන්ඩර්ඩ් solution එක හරියන්නේ නැත්තන් තව තව ක්‍රම සහ විදි තියෙනවා.”